Betekenisvol vrijwilligerswerk
Op zoek naar betekenisvol vrijwilligerswerk??? Denk dan eens aan mentorschap!
GOEREE-OVERFLAKKEE – Leven is beslissingen nemen. Van eenvoudige zaken tot ingrijpende vraagstukken. De meeste mensen zijn goed in staat om zelf te kiezen. Anderen hebben daarbij hulp nodig. Bijvoorbeeld omdat ze aan dementie lijden, een verstandelijke beperking of een psychiatrische aandoening hebben. Vaak is er wel een familielid of kennis om deze mensen bij te staan bij belangrijke beslissingen die te maken hebben met verzorging, verpleging, begeleiding en behandeling.
Maar soms is er geen familie of is de familie niet in staat deze rol op zich te nemen. In dat geval kan de kantonrechter worden gevraagd een mentor aan te stellen. De mentor is dan de wettelijke vertegenwoordiger en belangenbehartiger van de cliënt.
Door Hans Villerius
Wanneer de cliënt dat zelf niet kan, is dus de mentor bevoegd te beslissen over verzorging en begeleiding van de cliënt. Daarnaast is een mentor adviseur en vertrouwenspersoon voor alle andere persoonlijke zaken. Een mentor vervult zo een verantwoordelijke, zinvolle maar ook plezierige rol voor de meest kwetsbare mensen in onze samenleving. In de praktijk zijn dit veelal wilsonbekwame mensen, waarvoor de mentor ondersteunt bij zorgzaken, zoals het onderhouden van contact met hulpverleners en familie, het bewaken van de uitvoering van het zorgplan en overleg voeren met de financieel vertegenwoordiger over uitgaven die gedaan moeten worden voor het welbevinden van de cliënt.
Afhankelijk van de wensen van de cliënt, kan het contact verdergaan dan belangenbehartiging, bijvoorbeeld samen wandelen, koffie drinken of iets gezelligs doen. Het beheren van de financiën behoort niet direct tot de taken. Daarvoor is er de financieel vertegenwoordiger of bewindvoerder. In de praktijk komt het nog al eens voor dat een cliënt zowel een mentor als een bewindvoerder heeft. Daar zal daar dan ook veel mee worden samengewerkt, evenals met artsen, zorgverleners en ook met de familie. Persoonlijke aandacht, met zorg te werk gaan, betrouwbaar, realistisch en ter zake kundig zijn, zijn de kernkwaliteiten van waaruit gewerkt wordt en die tezamen goed mentorschap moeten borgen.
Een mentor wordt door de kantonrechter benoemd en door regionale stichtingen geschoold en begeleid. Ook na de benoeming kan de mentor altijd rekenen op de professionele ondersteuning van een regiocoördinator. Er worden trainingen, themabijeenkomsten en mentordagen gehouden om de mentoren voortdurend op de hoogte te houden van de kaders van het mentorschap. Mentoren werken op vrijwillige basis en ontvangen een vergoeding voor hun onkosten.
Ontstaan
Begin 2000 kwam in Nederland van verschillende kanten het signaal dat ondersteuning ontbrak voor mensen die onvoldoende in staat zijn voor zichzelf belangrijke beslissingen te nemen en die daarvoor niet kunnen terugvallen op familieleden of kennissen. Daaruit ontstonden verschillende mentorschap initiatieven. In Breda, Rotterdam en Noord-Holland werden stichtingen opgericht om mentoren te werven, te trainen en te koppelen aan cliënten. Samen concludeerden deze stichtingen dat mensen in heel Nederland beroep zouden moeten kunnen doen op een mentor.
Rond 2006 hebben de drie genoemde stichtingen hun initiatief gemeld bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het ministerie verstrekte subsidie om ook in de rest van Nederland mentorschap stichtingen op te richten. In 2007 hebben de stichtingen daarvoor de landelijke stichting Mentorschap Netwerk Nederland opgezet. Deze stelde zich tot doel om in de periode 2007-2010 in heel Nederland stichtingen te starten die voorzien in mentorschap. Dat is eind 2010 een enorm succes gebleken. Om dit succes verder uit te breiden besloten de stichtingen samen verder te gaan en startten zij per 1 januari 2011 de Landelijke Vereniging Mentorschap Netwerk Nederland. Deze vereniging maakt mentorschap mogelijk voor iedereen die door ziekte of beperking niet goed voor zichzelf kan opkomen.
Toenemende behoefte
Door de vergrijzing en de verschuivingen in de zorg blijft de komende jaren de groep cliënten die aanspraak maakt op mentorschap toenemen. Maar er zijn nog te weinig mensen bekend met het bestaan van de maatregel mentorschap. Mentorschap Netwerk Nederland wil haar doelstelling daarom meer kracht bijzetten. Sinds juni 2014 treden de aangesloten stichtingen daarom met één gezicht naar buiten onder de naam Mentorschap Nederland. Hiermee hoopt de vereniging niet alleen haar eigen bekendheid, maar ook die van mentorschap als maatregel te vergroten. Om zo iedereen die dat nodig heeft, te kunnen koppelen aan een mentor. Mentorschap Nederland is landelijk verspreid in een groot aantal regionale stichtingen. Goeree-Overflakkee valt onder de Stichting Mentorschap Rotterdam. Deze werft en begeleidt vrijwilligers om op het eiland het mentorschap te organiseren.
Mentor worden
In principe kan iedereen die ouder is dan 18 jaar mentor worden. Er worden geen specifieke eisen gesteld aan vooropleiding en achtergrond. Kandidaat-mentoren moeten alleen een verklaring van goed gedrag in kunnen leveren en mogen geen (werk)relatie hebben met de instelling die zorg en/of andere professionele diensten verleent aan de cliënt. Dit om belangenverstrengeling te voorkomen. Verder zijn een goed inlevingsvermogen en een communicatieve instelling natuurlijk een pré.
Als u mentor wilt worden, kunt u zich aanmelden bij Stichting Mentorschap Rotterdam. De mentor coördinator nodigt u dan uit voor een kennismakingsgesprek. Samen besluit u of de rol van mentor bij u past. Voordat u als mentor aan de slag gaat, volgt u een cursus en loopt u mee met ervaren mentoren. Als u alle onderdelen met goed gevolg heeft doorlopen, ontvangt u hiervoor een certificaat van Mentorschap Nederland.
De regiocoördinator koppelt u aan een cliënt op basis van wederzijdse voorkeuren en mogelijkheden. Dit kan tijdens of na de voltooiing van de mentorschap cursus plaatsvinden. Meestal volstaat een kennismakingsgesprek. Soms is meer tijd nodig om een goede basis te leggen voor het mentorschap. Als er een klik met de cliënt is, zal de regiocoördinator de aanvraag van het mentorschap bij de rechtbank indienen. De kantonrechter bepaalt of hij het mentorschap uitspreekt. Na de zogenoemde ‘beschikking’ is het mentorschap officieel. Vanaf dat moment, tenzij anders afgesproken, bent u de mentor van uw cliënt.
Enthousiast
Twee mentoren die op Goeree-Overflakkee als vrijwilliger werkzaam zijn, zijn Marjan van Kouteren en Jannie van Eck. Allebei zijn ze razend enthousiast over deze ‘job’ en ze kunnen iedereen die vrijwilligerswerk zoekt met een extra dimensie dit werk van harte aanbevelen. Marjan heeft een bewoner van Hernesseroord ‘onder haar hoede’ en Jannie iemand van middelbare leeftijd. “Je kunt echt iets voor iemand persoonlijk betekenen”, zo geven ze allebei aan. “Als mentor geef je méér aan iemand dan wanneer je ‘algemeen’ vrijwilligerswerk doet. Bijzonder aan dit vrijwilligerswerk is dat je een vertrouwensrelatie met je cliënt opbouwt. Dat er een klik is, is heel belangrijk en je voelt op gegeven moment aan wát precies de behoeften van je cliënt zijn voor wie je de belangen mag behartigen. En doordat je wettelijk vertegenwoordiger bent, heb je ook een zekere status van waaruit je opereert. Mentor zijn vormt écht een verrijking van je leven!”, zeggen Marjan en Jannie met zichtbaar genoegen.
Meer info
“Het aantal mentoren groeit en dat is ook hard nodig”, zegt Cock van Dijk, die als ondersteuner van de regiocoördinator werkzaam is en daarnaast ook het mentorschap vervult. “Mensen moeten in de toekomst langer thuis blijven wonen als ze zorg of hulp nodig hebben en daarbij zal ook de vraag naar mentorschap behoorlijk toenemen. Momenteel zijn op Goeree-Overflakkee iets meer dan tien mentoren actief. Dit aantal zou best uit mogen breiden!”, zo geeft ze aan.
Wie interesse heeft om mentor te worden kan contact opnemen met regiocoördinator Janneke Niemantsverdriet van Stichting Mentorschap Rotterdam of gebruik ga naar de pagina aanmelding vrijwilligers
Fotobijschrift: V.l.n.r.: Marjan van Kouteren, Cock van Dijk en Jannie van Eck, die alle drie reuze enthousiast zijn over hun vrijwilligerswerk in het mentorschap. Foto: Hans Villerius